چگونه بهترین کودکان را تربیت کنیم؟ ۱۰ نکته مهم روانشناسی تربیت فرزند
چگونه بهترین فرزند را تربیت کنیم؟ والدین چگونه میتوانند فرزندان خوبی تربیت کنند؟ بیشتر پدر و مادرها روی نمرات و فعالیتهای غیردرسی فرزندانشان تمرکز میکنند، برای مثال، همیشه حواسشان هست که درسهایش را بخواند، تکالیفاش را انجام دهد، و سر وقت در تمرین ورزش حاضر شود. اما اغلب فراموش میکنیم برای جنبهی دیگری از موفقیت و رشد کودک (که به همان اندازه مهم و حتی شاید ضروریتر نیز است)، یعنی “انسان خوبی بودن” وقت و انرژی صرف کنیم.
اگر میخواهیم انسانهای واقعاً خوبی تربیت کنیم، باید فرزندانمان را به سمت عادتها و رفتارهایی هدایت کنیم که باعث ایجاد ویژگیهای شخصیتی مثبتی مانند مهربانی، سخاوتمندی، و همدلی نسبت به افراد ضعیف و نیازمند شود.
همانطور که سی.اس لویس در جملهی مشهورش گفتهاست «صداقت کار صحیح را انجام میدهد، حتی وقتی هیچ کسی نگاه نمیکند.» چگونه میتوانیم فرزندانی پرورش دهیم که حتی وقتی که هیچ کسی نمیبیند یا پاداشی نمیدهد، بازهم کار صحیح را انجام دهد؟ هرچند هیچ فرمول مشخصی وجود ندارد، در ادامه به چند روش برای ایجاد شخصیّتی خوب در فرزندان و کمک به آنها برای تبدیل شدن به انسانهای بهتر اشاره میکنیم.
۱. حس همدلیشان را پرورش دهید
همدلی و هوش هیجانی، یا توانایی پوشیدن کفشهای شخصی دیگر و درک اندیشهها و احساسات او، یکی از ویژگیهای اصلی انسانهای خوب است. مطالعات نشان دادهاست داشتن ضریبهیجانی بالا (یعنی توانایی درک احساساتِ خود و دیگران) یکی از مولفههای اصلی موفقیت است.
برای تشویق فرزندتان به همدلی بیشتر، از او بخواهید دربارهی احساساتاش با شما حرف بزند و به او اطمینان بدهید که حرفهایش برایتان مهم است. وقتی مشکلی با دوستاش دارد، از او بخواهید تصور کند که در آن لحظه دوستاش چه احساسی دارد و راههای کنترل احساسات و حل مشکل را به او نشان دهید.
۲. فرزند را تشویق کنید که باعث پیشرفت بقیه شوند
درحالی که داستانهای زیادی دربارهی قلدری و سایر رفتارهای غلط کودکان در صدر اخبار قرار میگیرد، حقیقت این است که بیشتر کودکان در زندگی روزمرهشان رفتارهای صحیحی از خود بروز میدهند، حتی اگر کار کوچکی مانند خوب کردن حال یک دوست در مواقع ناراحتی یا مواجهه با مشکلات باشد.
همچنان که آنها را تشویق به کمک به دیگران میکنید (حتی کارهای کوچکی مانند دست گذاشتن روی شانهی یک دوست به هنگام ناراحتی)، دربارهی تاثیرات منفی و آسیبهای کارهایی مانند خبرچینی، یا قلدری روی هردو طرف نیز صحبت کنید (هم برای افرادی که مورد قلدری قرار میگیرند و هم آنهایی که قلدری میکنند).
۳. به فرزند یاد دهید کارهای داوطلبانه انجام دهند
چه کمک به همسایهی مسن برای جارو کردن کوچه باشد و چه کمک به شما برای بستهبندی اشیا به منظور امور خیریّه، کار داوطلبانه تاثیر زیادی بر شخصیّت کودکان خواهد گذاشت. کودکان با کمک به دیگران، یاد میگیرند به نیازهای افراد ضعیفتر از خود فکر کرده، و با ایجاد تغییر در زندگی آنها احساس رضایت کنند.
۴. به شکل هدفمندی به فرزند جایزه بدهید
نکتهی مهم دربارهی تشویق کودکان برای کمک به دیگران این است که با هرکار کوچکی به آنها جایزه ندهید. به این ترتیب کودک یاد میگیرد برای دریافت جایزه وارد کارهای داوطلبانه نشود و متوجه میشود که احساس خوبی که در نتیجهی کمک به دیگران ایجاد میشود بهترین جایزه است.
البته این به این معنی نیست که نباید کودکتان را به خاطر رفتار خاصی به گردش ببرید یا به او جایزهای به دلیل کمک به دیگران یا موفقیت تحصیلی بدهید.
کودکان عاشق تشویق و تائید والدین هستند. دادن یک هدیه در موقعیتی خاص روش خوبی برای نشان دادن قدردانیتان از کارهای خوباش است.
۵. به فرزند رفتار درست را آموزش دهید
آیا کودک تان پایههای درست رفتار کردن مانند گفتن “ممنونام” و”لطفاً” را تمرین میکند؟ آیا با دیگران مودبانه صحبت میکند و بزرگترها را “آقا” و “خانم” خطاب میکند؟ خوشآمدگویی کردن بلد است؟ آداب غذا خوردن را میداند؟ آیا جنبهی باخت در بازی را دارد؟
به خاطر داشته باشید شما انسانی تربیت میکنید که در آینده وارد اجتماع شده و با سایر افراد تعامل خواهد داشت. (و این انسان کوچک، تا وقتی که بزرگ شود، هرروز با شما سر سفره نشسته وارتباط برقرار میکند.) بنابراین شما میتوانید نقش مهمی در شکلگیری رفتارهای او داشته باشید.
۶. با فرزند با مهربانی و احترام رفتار کنید
بهترین راه برای آموزش صحبت مودبانه و خوشرفتاری به کودک، انجام آن کارها در برخورد با خودِ اوست. به طرز حرف زدنتان با او دقت کنید.
وقتی اعصابتان خورد است با لحن بدی حرف میزنید؟ فریاد میزنید یا به شکل غیرمودبانهای صحبت میکنید؟ به نحوهی صحبت کردن، رفتار کردن، و حتی فکر کردن خود توجه کنید و سعی کنید در مکالمه با فرزندتان، حتی اگر درباره رفتار غلط یا اشتباهاش صحبت میکنید، لحن صمیمی و محترمانهای داشته باشید.
۷. به شکل مداوم تربیتشان کنید
والدینی که در اعمال محدودیّت و اصلاح جدّی (اما محبّتآمیز) خطاهای فرزندانشان کوتاهی میکنند، در واقع با این نیّت خوبشان به آنها آسیب میزنند.
کودکانی که تربیت نشدهاند، ناخوشایند، خودخواه، و به طرز جالبی ناراحت هستند.
یکی از دلایل لزوم تربیت این واقعیت است که افرادی که قوانین، محدودیتها، و درخواستهای مشخصی دریافت میکنند، مسئولیتپذیرتر و خودکفاتر هستند، تصمیمات بهتری میگیرند، دوستان بهتری پیدا میکنند و شادتر هستند. هرگاه با مشکلات رفتاری مانند دروغ یا غیبت مواجه شدید، سعی کنید با محبّت، درک، و جدیت برخورد کنید.
۸. یاد بدهید همیشه سپاسگذار باشند
یکی از اصلیترین بخشهای تربیت فرزندی خوب، آموزشِ متشکّر بودن و نحوهی ابراز آن است. به کودکتان یاد بدهید همیشه تشکر کند، چه برای یک وعدهی غذایی باشد و چه برای هدیهی تولدی از طرف مادربزرگ و پدربزرگ. و دقت کنید که در مناسبتهایی مانند عید یا سالگرد تولد به طرف مقابل تبریک بگوید.
۹. به فرزندان مسئولیتهایی بدهید
کودکان وقتی لیستی از وظایف مورد انتظار (مناسب سن) مانند کمک به چیدن سفره یا جاروکردن دارند، احساس مسئولیت و موفقیت میکنند. انجام صحیح یک کار و احساس تاثیرگذاری در کارهای خانه باعث میشود به خودشان افتخار کنند، و کمک میکند شادتر باشند.
۱۰. الگوی خوبی برای آنها باشید
به رفتارتان با دیگران دقت کنید، حتی وقتی فرزندتان شما را نمیبیند! آیا به صندوقدار میگویید “ممنونم”؟ آیا درباره همسایه یا همکارانتان غیبت میکنید؟ آیا هنگام سفارش دادن، با پیشخدمت با لحن دوستانهای صحبت میکنید؟ شما با رفتار خود تعیین میکنید که فرزندتان در آینده چگونه رفتار کند. اگر میخواهید فرزند خوبی پرورش دهید، به شکلی رفتار کنید که تمایل دارید او رفتار کند.
منبع: verywellfamily
دیدگاهتان را بنویسید